سرخوردگی مهره ی کمر

سرخوردگی مهره ی کمر چیست؟

اسپوندیلولیستزیس یا سرخوردگی مهره های کمر در شرایطی به وجود می آید که یکی از استخوان ها در ناحیه کمر (مهره ها) از محل خود می لغزد و روی استخوان زیرین آن قرار می گیرد.

این اتفاق اغلب در بخش پایین ستون فقرات ایجاد می شود. در بعضی از موارد، سرخوردگی مهره کمر می تواند باعث وارد شدن فشار به طناب نخاعی یا ریشه های عصبی شود که در این مواقع فرد دچار کمر درد و بی حسی یا ضعف در یک یا هر دو پای خود می شود.همچنین در مواردی که شدت آسیب زیاد باشد ممکن است فرد کنترل ادرار یا مدفوع خود را نیز از دست بدهد.

در مواردی ممکن است مهره از جای خود لغزش کند، ولی بیمار هیچ گونه علایمی نداشته باشد و متوجه ی چینین عارضه ای نشود و پس از گذشت چند سال، درمیان سالی که دیسک های بین مهره ها محتوای آب خود را از دست داده و کم کم درحال چروک شدن هستند، فشار زیادی به مهره ها وارد می شود و عارضه ی سرخوردگی مهره ی کمر نمایان می شود.

انواع سرخوردگی های کمر

سرخوردگی مهره ی کمر را میتوان به چند دسته تقسیم کرد:
سرخوردگی مادر زادی مهره ی کمر:
سرخوردگی مهره ی کمر مادرزادی زمانی اتفاق می افتد که ستون فقرات کودک به شکلی که مناسب است قبل از تولد شکل نگرفته است. همچنین به دلیل نامرتب بودن مهره های ستون فقرات، ممکن است فرد در آینده دچار لغزندگی مهره کمر شود.

سرخوردگی مهره ی کمر ناشی از لقی ستون مهره ها:
گاهی ترک یا شکستگی باعث ضعیف شدن استخوان می شود و عارضه ی سرخوردگی ستون مهره رخ می دهد.

سرخوردگی تخریبی یا دژنراتیو مهره ها:

سرخوردگی ستون فقرات دژنراتیو یکی از رایج ترین انواع سرخوردگی ها است و اغلب به دلیل افزایش سن اتفاق می افتد.در میان سالی کم کم استخوان ها تحلیل می روند و همچنین دیسک هایی که از مهره های زیرین به عنوان نقطه اتکای خود استفاده می کنند، آب خود را از دست می دهند و نازک می شوند. با نازک شدن دیسک ها، احتمال این که مهره ها از جای خود بلغزند و حرکت کنند افزایش خواهد یافت.
سرخوردگی مهره ها ناشی از وارد شدن ضربه:

سرخوردگی مهره کمر ضربه ای زمانی اتفاق می افتد که یک آسیب باعث بروز لغزش مهره ها شود و عارضه ی سرخوردگی رخ دهد.

سرخوردگی پاتولوژیک مهره ها:

سرخوردگی ستون فقرات پاتولوژیک هنگامی اتفاق می افتد که یک بیماری مانند پوکی استخوان یا تومور باعث ایجاد این عارضه شود.

سرخوردگی مهره ها پس از عمل جراحی:
سرخوردگی ستون فقرات پس از جراحی زمانی رخ می دهد که به دلیل جراحی ستون فقرات، مهره ای دچار لغزش می شود.

علل ایجاد سرخوردگی مهره ی کمر

استخوان های ستون فقرات در محل مفاصل کوچک به یکدیگر متصل شده و به این ترتیب ستون فقرات تشکیل شده و امکان حرکت آن فراهم می شود. سر خوردگی و جابجایی مهره کمر معمولاً به خاطر مشکلات مربوط به یک یا چند مورد از این مفاصل کوچک ایجاد می شود که این مفاصل حرکت یک استخوان در ستون مهره ها را امکان پذیر می کنند. در این حالت موارد زیر می تواند علت سرخوردگی مهره ها در ستون فقرات باشد:

_وجود نارسایی مفصل از زمان تولد به صورت مادرزادی
_آسیب دیدگی مفصل در نتیجه تصادف یا سایر ضربه های وارد شده
_ترک خوردگی یک مهره در نتیجه فشار وارد شده به خاطر استفاده زیاد از مفصل
_آسیب دیدگی یک مفصل به خاطر عفونت یا ابتلا به آرتروز

سرخوردن مهره کمر می تواند در کودکان و نوجوانان در حین فعالیت های ورزشی و تحرکات سنگین ایجاد شود. بعضی از انواع ورزش ها، مثل ژیمیناستیک یا وزنه برداری، می توانند فشار بیش از حد به استخوان های کمر وارد کرده و باعث شکستگی مهره ها در ستون فقرات و سر خوردگی آنها شود. افراد در سنین بالا نیز ممکن است به خاطر فرسایش مهره های کمر به این مشکل دچار شوند. علاوه بر این سر خوردگی مهره ها می تواند بدون ایجاد شکستگی و فقط در نتیجه فرسایش دیسک کمر و مفصل در افراد مسن مشاهده گردد.

چه عواملی ریسک ابتلا به سرخوردگی مهره ی کمر را افزایش می دهد؟

ورزش

ورزشکاران جوانی (کودکان و نوجوانان) که در ورزش هایی که باعث کشش ستون فقرات کمر می شوند (مانند ژیمناستیک و فوتبال) شرکت می کنند، به مرور زمان ممکن است دچار سرخوردگی ستون فقرات شوند.
لغزش مهره ها در طول دوره ی جهش رشد (قد کشیدن) کودکان رخ می دهد. سرخوردگی مهره کمری یکی از مهمترین و شایع ترین دلایل بروز کمر درد در کودکان و نوجوانان است.

ژنتیک:

برخی از افراد مبتلا به سرخوردگی ستون مهره ایسمیک با بخش نازک تری از مهره به نام پارس اینتر آرتیکولاریس (مهره ی کاف) متولد می شوند،
این قطعه نازک استخوانی، مفاصل فاست که مهره ها را مستقیما از بالا و پایین به هم متصل می کند و واحدی را ایجاد می کند که به صورت یکپارچه کار کنند، و ستون فقرات به حرکت در آید را به هم متصل می کند، احتمال شکستگی و لغزش در این گونه نواحی نازک تر در مهره ها بیشتر است. همچنین سرخوردگی ستون فقرات دژنراتیو دارای یک جز ژنتیکی بزرگ است.

سن:

با افزایش سن، ممکن است شرایط دژنراتیو در ستون فقرات ایجاد شود، این زمانی است که ساییدگی و شکستگی در ستون فقرات باعث ضعیف شدن مهره ها شده است.
افراد مسن با شرایط دژنراتیو فقرات ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرخوردگی ستون فقرات باشند. بعد از ۵۰ سالگی شیوع این عارضه بیشتر است.

تشخیص عارضه ی سرخوردگی مهره ی کمر

بیماری که با عارضه ی کمر درد به پزشک مراجعه می کند اغلب در اولین اقدام مورد بررسی با ام آر آی قرار می گیرد، معمولا این کار بهترین گزینه برای تشخیص نوع بیماری است. اقدام دیگر انجام عکس ساده در وضعیت ایستاده، خم به جلو و خم به عقب است که حرکت و جابجایی غیرطبیعی مهره را مشهود خواهد کرد. سایر اقدامات تشخیصی مثل نوار عصب و عضله، سی تی اسکن و اسکن استخوان در مواردی لازم می‌شوند که به صلاحدید جراح ستون فقرات و جراح مغز و اعصاب انجام میشوند.

درمان سرخوردگی مهره ی کمر

مصرف دارو:

استفاده کردن از داروهای ضد درد، مانند استامینوفن و یا مسکن هایی (NSAID) مانند ایبوپروفن، مهار کننده های COX-2 یا استروئیدهای خوراکی برای کاهش التهاب در منطقه ی درگیر می تواند به درمان این عارضه کمک قابل توجهی بکند.

فیزیوتراپی:

زمانی که بیمار با عارضه ی سرخوردگی مهره ی کمربه متخصص فیزیوتراپ مراجعه می کند،اغلب اجرای حرکات کششی برای بیمار توصیه خواهد شد،روند درمان با کشش همسترینگ شروع خواهد شد و حرکات کششی به مرور زمان پیشرفته تر و طولانی تر خواهند شد.

استفاده از بریس:

هنگام ایجاد مشکل سر خوردگی مهره ها، به علت اینکه مهره ها در محل مناسب خود قرار نداشته و دچار لغزش شده اند، ممکن است ارائه حمایت کافی از طریق ستون فقرات برای فعالیت های بدن دشوار باشد. به این ترتیب احتمالاً فشار وارد شده به عضلات افزایش پیدا می کند و این فشار باعث خستگی عضلات شده و درد آنها را به همراه دارد. به این ترتیب برای حمایت از عضلات پایین کمر و درمان سرخوردگی مهره های کمر ، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند از یک بریس یا شکم بند برای یک مدت مشخص استفاده کند.

کودکان یا افراد بزرگسال دچار مشکل سر خوردگی مهره ها می توانند از بریس ها یا شکم بندهای مخصوص به عنوان بخشی از برنامه درمانی غیر جراحی (محافظه کارانه) خود استفاده کنند. استفاده از بریس معمولاً برای بیمارانی پیشنهاد می شود که دچار ترک خوردگی یا شکستگی پارس اینترآرتیکولاریس شده باشند و با حمایت کافی از مهره ها احتمال رفع مشکل به خودی خود وجود داشته باشد.

در حقیقت بریس های ستون فقرات یا شکم بند های مخصوص می توانند بخشی از فشار وارد شده به ستون فقرات را کاهش دهند. هدف از استفاده این ابزارهای کمکی کاهش بخشی از درد بیمار و حمایت از ستون فقرات تا زمانی است که مشکل ایجاد شده برای بیمار درمان شود.

تزریق:

در صورتی که درد بیمار بسیار شدید باشد، تزریق دارو می تواند به رفع مشکل کمک موثر نماید. تزریق های اپیدورال می تواند به کاهش التهاب ایجاد شده در ناحیه آسیب دیده کمک کند. در مورد شکستگی یا ترک خوردگی پارس، تزریق را می توان با لیدوکائین و استروئید به منظور تشخیص بهتر مشکل و نیز تسکین درد بیمار انجام داد.

در صورتی که درد بیمار پس از تزریق لیدوکائین کاهش پیدا کرد، می توان فرض کرد ترک خوردگی یا شکستگی پارس منبع درد بیمار می باشد. علاوه بر این تزریق استروئید که درواقع نوعی جراحی بسته ستون فقرات است می تواند در کاهش التهاب ایجاد شده در اینترآرتیکولاریس پارس مفید باشد و به کاهش درد بیمار کمک کند. به این ترتیب بیمار می تواند شرایط لازم را برای انجام تمرین های حرکتی فیزیوتراپی و استفاده از سایر روش های درمانی غیر جراحی به دست آورد.