تاندونیت آشیل یکی از شایع ترین آسیب هایی است که بر اثر التهاب تاندون آشیل در ناحیه ی پشت پا اتفاق می افتد.
آشیل بزرگ ترین و مهم ترین تاندون عضلانی بدن است که در بالا به زانو و در پائین به استخوان پاشنه متصل می شود و سبب بسته شدن زانو و خم شدن به عقب کف پا می شود.
این التهاب در بسیاری از موارد به دلیل راه رفتن و دوییدن های طولانی رخ می دهد. ورزش هایی که در آنها ورزشکاران، اغلب مدت طولانی می دوند و حرکات تکراری پر فشاری با پا های خود انجام می دهد مانند، بسکتبال، والیبال و فوتبال، می توانند زمینه ساز ایجاد این عارضه باشند.
فرد پس از آسیب تاندون آشیل، با درد و تورم قابل ملاحظه مواجه می شود که در بیشتر موارد با تشدید فعالیت علایم شدید و با استراحت آرام تر می شود.
علایم تاندونیت آشیل
تاندونیت آشیل باعث ایجاد احساس درد و ناراحتی در ناحیه مچ و ساق پا که با فعالیت هایی مانند پریدن، بالا رفتن از سربالایی، راه رفتن بر روی پنجه و یا بر روی پاشنه پا، باعث تشدید درد می شود.
همچنین تاندونیت آشیل می تواند باعث ایجاد تورم در مچ و پشت ساق پا شود.
علت های بروز تاندونیت آشیل
تاندونیت آشیل می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که به اختصار به چند نمونه از آن اشاره می کنیم.
_ دوییدن و یا پیاده روی کردن به مدت زمان طولانی.
_ اختلال ساختاری در ناحیه ی پا، زانو و حتی لگن.
_ ورزش یا هرگونه فعالیت سنگین دیگری بدون آمادگی بدن.
_ استفاده از کفش های نا مناسب.
_ سفتی و کوتاهی ژنتیکی عضلات پشت ساق پا.
_ صافی و یا قوس بیش از حد کف پا.
_ اضافه وزن.
تشخیص تاندونیت آشیل
در ابتدا پزشک از بیمار می خواهد حرکات مچ پا را انجام دهد. در صورت ابتلا به تاندونیت آشیل باید محل حساس و دردناک جا به جا شود، در غیر این صورت فرد مشکوک به عارضه پاراتاندونیت است.
بررسی زمان ایجاد درد در بالا رفتین از سربالایی و پایین آمدن از سر پایینی نیز می تواند به پزشک کمک کند این عارضه را از تاندونیت تیبیالیس قدامی افتراق دهد. زیرا در تاندونیت آشیل بیمار به هنگام سربالایی احساس درد و ناراحتی دارد ولی در تاندونیت تیبیالیس قدامی در هنگام پایین آمدن از سرازیری، درد رخ می دهد.
همچنین درصورتی که درد در زمان شروع دویدن ایجاد شود، فرد دچار عارضه ی تاندونیت تیبیالیس خلفی است.
درمان تاندونیت آشیل
درمان تاندونیت آشیل مانند سایر تاندونیت ها باید در ابتدا از وارد شدن تنش به ناحیه ی آسیب دیده جلوگیری شود.
بر همین اساس تا زمانی که بیمار درد زیادی دارد، از کفش پاشنه دار یا یک ایسپیلنت که پارا در وضعیت مناسبی که فشار را از روی ناحیه بر دارد استفاده کرده تا علایم التهابی نیز برطرف شود.
جهت کاهش درد می توان از مدالیتی مناسب و همچنین یخ استفاده نمود.
برای کاهش تورم ناحیه از بانداژ نیز می توان استفاده کرد.
همچنین تقویت و استرج عضلات اطراف مچ پا باید با تاکید بیشتر بر استرج عضله گاستروکینموس انجام شود.
حذف فعالیت های ورزشی، تصحیح اختلالات مفاصل اندام تحتانی و استفاده از کفش مناسب نیز برای روند بهبودی لازم می باشد.
در مراحل بعدی جهت جلوگیری از بروز مجدد عارضه بهتر است، قبل از شروع تمرین های ورزشی، چند دقیقه در ناحیه یخ قرار داده شود، و از طرفی تمرینات کششی عضله و تاندون نیز انجام شود.
در آسیب های مزمن، که به درمان فیزیکی و استراحت پاسخ نمی دهد، ممکن است جراحی تاندون لازم باشد.
هنگامی که بیماران به درمان غیر جراحی پاسخ نمی دهند، جراحی شامل باز نمودن تاندون، خروج بافت نکروزه و ترمیم تاندون لازم می باشد.
فیزیوتراپی تاندونیت آشیل
فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی بهترین روش درمان تاندونیت آشیل است که در صورتی که بیمار با اقدامات فوق پس از گذشت یک هفته بهبود پیدا نکرد، توصیه می شود.
فیزیوتراپی نقش موثری در افزایش انعطاف پذیری و کاهش خشکی ناشی از این آسیب در ساق پا دارد. امکان دارد متخصص فیزیوتراپی انجام تمرین های ورزشی را در دو نوبت از روز،به بیمار توصیه کند. ممکن است ورزش شامل تمارین اکسنتریک باشد. این نوع تمارین به کاهش درد و تسریع روند بهبود کمک میکنند.
فیزیوتراپیست برای کمک به بهبود شرایط فرد آسیب دیده از متدها و مدالیته های مختلفی همچون شاک ویو تراپی و تکنیک های درمان دستی بهره می برد.
تمرینات فیزیوتراپی
تمرینات کششی:
_ روی زمین بنشینید، پا ی آسیب دیده را صاف دراز کنید، سپس حوله یا پارچه ای را به دور پای آسیب دیده حلقه کنید، حوله را به سمت بدن بکشید تا کشش را در پشت پا ی خود احساس کنید.
این وضعیت را 15 تا 30 ثانیه نگخ دارید و حرکت را 5 بار تکرار کنید.
_ به فاصله ی یک دست از دیوار قرار بگیرید و سپس پای آسیب دیده را نسبت به پای سالم خود عقب تر بگذارید؛ پس از آن درحالی که کف دستانتان را روی دیوار قرار داده اید، به آرامی بدن را به دیوار نزدیک کنید. انگشت ها رو به دیوار و تا جایی که در ناحیه ی ساق پا کشش احساس شود، در این وضعیت 15 ثانیه بمانید، سپس به موقعیت اول برگردید.
می توانید در طول روز این حرکت را چنر بار تکرار کنید.
_ روی پله بایستید پایی که آسیب دیده عقب تر قرار دهید تا کشش را پشت عضله ی ساق احساس کنید، زانوی پایی که روی پله هست کمی خم می شود.
کشش را 10 ثانیه نگه دارید و 8_10 با حرکت تکراری کنید.
تمرین مقاومتی:
_ در مقابل یک تکیه گاه قرار بگیرید، سپس بر روی پنجه پا بلند شوید تا پاشنه پا از زمین فاصله بگیرید.
این حرکت را در دو مرحله و هر مرحله با 15 تکرار انجام دهید.
_ در حالی که زانو صاف است، پنجه ی پا را به توپ یا به دیوار فشار دهید. در این حالت باید انقباض عضلات را در پشت ساق پا احساس کنید.
10 ثانیه انقباض را نگهدارید و حرکت را 20 تا 30 مرتبه تکرار کنید.