تریگر پوینت (نقاط ماشه‌ای) و نقش آن‌ها در دردهای عضلانی
یکی از شایع‌ترین علل دردهای عضلانی و اسکلتی، به‌ویژه در ناحیه کمر، گردن و اندام‌ها، وجود تریگر پوینت‌ها (Trigger Points) یا همان نقاط ماشه‌ای است. این نقاط کوچک و حساس در بافت عضله می‌توانند منجر به درد موضعی یا ارجاعی شوند و کیفیت زندگی فرد را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهند. شناخت تریگر پوینت‌ها، علل ایجاد آن‌ها و روش‌های درمانی مثل فیزیوتراپی و تکنیک‌های آزادسازی، می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بهتر دردهای عضلانی کمک کند.
تریگر پوینت به ناحیه‌ای کوچک و تحریک‌پذیر در عضله گفته می‌شود که معمولاً در اثر انقباض مداوم فیبرهای عضلانی ایجاد می‌شود. لمس این نقطه باعث بروز درد موضعی یا درد ارجاعی در نواحی دیگر بدن می‌گردد. به همین دلیل به آن‌ها “نقاط ماشه‌ای” می‌گویند، چون لمس یا فشارشان می‌تواند مثل ماشه‌ای که شلیک می‌کند، درد شدیدی ایجاد کند.
درد ارجاعی به حالتی گفته می‌شود که تحریک یا فشار بر روی یک تریگر پوینت در عضله، باعث احساس درد در ناحیه‌ای دورتر از محل اصلی می‌شود؛ مثلاً تریگر پوینت‌های گردن می‌توانند باعث سردرد یا درد شانه شوند
علائم و نشانه‌های تریگر پوینت
وجود نقاط ماشه‌ای می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد:
- حس شدن گره محکم و باندل مانند با دست در طول عضله
- درد موضعی یا منتشر شونده در عضله
- محدودیت در دامنه حرکتی
- احساس گرفتگی و خشکی عضلات
- حساسیت شدید به لمس
- سردردهای تنشی ناشی از تریگر پوینت‌های گردن و شانه
- بی‌حسی یا گزگز در اندام‌ها (به دلیل درد ارجاعی)
- متفاوت بودن دمای نقطه (سردتر یا گرم‌تر) نسبت به اطرافش
علت ایجاد تریگر پوینت‌ها
تریگر پوینت‌ها معمولاً در اثر ترکیبی از عوامل زیر به وجود می‌آیند:
- حرکات تکراری و فشار بیش‌ازحد
فعالیت‌های شغلی یا ورزشی که نیازمند حرکات تکراری هستند، باعث خستگی مفرط عضلات و ایجاد نقاط ماشه‌ای می‌شوند.
- وضعیت‌های نامناسب بدنی
نشستن طولانی‌مدت پشت میز یا استفاده نادرست از تلفن همراه می‌تواند منجر به انقباض مداوم عضلات و در نتیجه بروز تریگر پوینت شود.
- آسیب‌های عضلانی
تصادف، ضربه مستقیم یا کشیدگی بیش‌ازحد عضلات نیز از عوامل مهم شکل‌گیری این نقاط محسوب می‌شوند.
- استرس و تنش‌های روحی
استرس می‌تواند باعث افزایش تنش عضلانی شود و محیطی مناسب برای تشکیل نقاط ماشه‌ای فراهم کند.به خصوص در عضلات بین کتف ها و گردن.
- کمبود تغذیه و آب بدن
کمبودمنیزیم، ویتامینD، وحتی کم‌آبی بدن، نقش مهمی در کاهش کارایی عضلات و بروز این عارضه دارند.
شایع‌ترین عضلات درگیر با تریگر پوینت
نقاط ماشه‌ای می‌توانند در هر عضله‌ای ایجاد شوند، اما برخی از عضلات بیش از سایرین مستعد هستند:
- عضلات گردن و شانه (عامل سردردهای تنشی و گردن‌درد)
- عضلات کمر و باسن (عامل سیاتیک کاذب و کمردرد)
- عضلات ساق پا و کف پا (عامل درد پاشنه یا پلانتار فاشیا )
- عضلات ساعد و دست (عامل دردهای تنیس البو و گلف البو)
** تفاوت تریگر پوینت با اسپاسم عضلانی
اسپاسم یعنی گرفتگی که معمولا به صورت ناگهانی رخ می‌دهد و همه عضله ها را شامل می‌شود اما این درد شدید بعد از سه روز ناپدید می‌شود اما درصورتی که تریگر پوینتر تنها در قسمتی در عضله وجود دارد و زمان زیادی بیمار را آزار می‌دهد.
بیماری نقاط ماشه‌ای این امکان را بوجود می‌آورد که بخش های مختلف بدن مانند شانه درد، کمر درد، آرنج درد، درد های سیاتیکی، گردن درد و… درگیر درد شوند.
روش‌های تشخیص تریگر پوینت
فیزیوتراپیست‌ها و متخصصان با استفاده از معاینه دستی می‌توانند این نقاط را شناسایی کنند. معمولاً با لمس عضله، ناحیه‌ای حساس و طنابی‌شکل لمس می‌شود. گاهی هم با فشار روی تریگر پوینت، درد به ناحیه دیگری ارجاع داده می‌شود که یک نشانه مهم برای تشخیص است.
درمان تریگر پوینت‌ها در فیزیوتراپی
روش‌های مختلفی برای درمان نقاط ماشه‌ای وجود دارد که بسته به شدت و محل درگیری انتخاب می‌شوند:
- ماساژ درمانی و تکنیک‌های آزادسازی
ماساژ عمقی و تکنیک‌های دستی فیزیوتراپی می‌توانند جریان خون را بهبود بخشند و فیبرهای منقبض را آزاد کنند.
- درای نیدلینگ (Dry Needling)
یکی از روش‌های مؤثر فیزیوتراپی است که با استفاده از سوزن‌های باریک، تریگر پوینت‌ها تحریک و آزاد می‌شوند.
- گرما درمانی و سرما درمانی
استفاده از کمپرس گرم یا سرد می‌تواند التهاب و گرفتگی عضلات را کاهش دهد.
- الکتروتراپی (TENS, IFC)
جریان الکتریکی کنترل‌شده باعث کاهش درد و تسهیل آزادسازی عضلات می‌شود.
- تمرین درمانی
تمرین‌های کششی و تقویتی اختصاصی به بیمار آموزش داده می‌شوند تا از بازگشت مجدد تریگر پوینت‌ها جلوگیری شود.
- شاک ویو
این دستگاه امواج رادیوفرکانس را با ضربه وارد باقت می کند و تاثیر بیار خوبی در بر طرف کردن گرفتگی عضلات دارد.
- تکار تراپی RF
با ایجاد گرمای عمقی در بافت خونرسانی را زیاد می کند و باعث ازاد شدن تریگر پوینت می شود.
راه‌های پیشگیری از ایجاد تریگر پوینت
- رعایت ارگونومی در محیط کار (استفاده از صندلی و میز مناسب)
- در صورت داشتن درد مرمن سریع تر درمان انجام شود تا درد مزمن نشود
- استراحت کافی بین فعالیت‌های تکراری
- انجام منظم حرکات کششی
- نوشیدن آب کافی و تغذیه سالم
- مدیریت استرس و اضطراب با تکنیک‌های آرام‌سازی
نقش فیزیوتراپی در مدیریت دردهای ناشی از تریگر پوینت
فیزیوتراپی نه تنها به درمان تریگر پوینت‌ها کمک می‌کند، بلکه با آموزش حرکات اصلاحی، اصلاح وضعیت بدنی و تقویت عضلات، مانع از بازگشت مجدد این نقاط دردناک می‌شود. بنابراین مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی بهترین گزینه برای کسانی است که از دردهای مزمن عضلانی رنج می‌برند.
جمع‌بندی
تریگر پوینت‌ها یکی از شایع‌ترین علل دردهای عضلانی هستند که می‌توانند با علائمی مثل درد موضعی، سردرد، محدودیت حرکتی و حتی بی‌حسی همراه باشند. عواملی مانند وضعیت بدنی نامناسب، حرکات تکراری، استرس و کمبود مواد مغذی در ایجاد این نقاط نقش دارند. خوشبختانه با روش‌های فیزیوتراپی مثل ماساژ، درای نیدلینگ و تمرین‌درمانی، می‌توان به‌طور مؤثری این دردها را کنترل و درمان کرد.
اگر شما هم از دردهای مزمن و گرفتگی‌های عضلانی رنج می‌برید، مشاوره با یک فیزیوتراپیست می‌تواند بهترین راه برای رهایی از این مشکل باشد.
درمان تریگرپوینت با فیزیوتراپی در تهران
فیزیوتراپی مدنی با دو دهه تجربه (تاسیس ۱۳۸۰) و استفاده از دستگاه های به روز با درمان و مشاوره فیزیوتراپی به بیماران تریگر پوینت (نقاط ماشه ای) می‌باشد. درمان تریگرپوینت را زیر نظر متخصص انجام دهید. کلینیک فیزیوتراپی مدنی در شرق تهران و در خیابان شهید مدنی، واقع در نزدیکی میدان رسالت است.
شماره تماس:
09353609044
02177457292