درد شانه در خواب؛ علت و راه درمان آن با فیزیوتراپی
درد شانه یکی از مشکلات شایع اسکلتی–عضلانی است که بسیاری از افراد آن را به‌ویژه هنگام خواب تجربه می‌کنند. شاید برایتان پیش آمده باشد که نیمه‌شب از درد شانه بیدار شوید یا نتوانید راحت به پهلو بخوابید. در این مقاله، دلایل اصلی درد شانه در خواب، روش‌های پیشگیری و درمان مؤثر آن را با تأکید بر فیزیوتراپی شانه بررسی می‌کنیم.
چرا درد شانه هنگام خواب بیشتر می‌شود؟
شانه از پیچیده‌ترین مفاصل بدن است و دامنه حرکتی وسیعی دارد. همین موضوع باعث می‌شود در برابر آسیب، التهاب و سفتی حساس‌تر باشد. در طول روز، حرکات مداوم باعث گرم‌ماندن عضلات و گردش خون بهتر می‌شود، اما شب‌ها هنگام استراحت، جریان خون کاهش یافته و مفصل در وضعیت ثابت قرار می‌گیرد. در نتیجه، التهاب و درد بیشتر احساس می‌شود.
از سوی دیگر، وضعیت خوابیدن نیز نقش مهمی دارد. خوابیدن روی شانه آسیب‌دیده، استفاده از بالش خیلی بلند یا خیلی کوتاه و چرخش بیش از حد بازو می‌تواند فشار مضاعفی روی مفصل وارد کند و درد را تشدید کند.
مهم‌ترین علل درد شانه در خواب
۱. تاندونیت شانه (التهاب تاندون‌ها)
تاندون‌های شانه در اثر حرکات تکراری، بالا بردن دست‌ها یا فعالیت‌های سنگین دچار التهاب می‌شوند. این التهاب معمولاً باعث درد تیرکشنده‌ای می‌شود که شب‌ها بیشتر حس می‌شود.
۲. بورسیت شانه
بین استخوان و تاندون‌های شانه کیسه‌ای پر از مایع وجود دارد به نام «بورسا» که باعث حرکت نرم مفصل می‌شود. التهاب این کیسه (بورسیت) می‌تواند یکی از دلایل اصلی درد شبانه باشد، به‌ویژه اگر روی شانه بخوابید.
۳. پارگی جزئی کاف روتاتور (Rotator Cuff)
روتاتور کاف گروهی از عضلات و تاندون‌هاست شامل چهار عضله است، که شانه را در جای خود نگه می‌دارند. آسیب یا پارگی جزئی در این تاندون‌ها معمولاً باعث درد در حرکات بالای سر و هنگام خواب می‌شود.
۴. شانه یخ‌زده (Frozen Shoulder)
در این وضعیت، بافت‌های اطراف مفصل سفت و محدود می‌شوند و حرکت شانه به‌تدریج کاهش می‌یابد. در مراحل اولیه، درد شدید و عمدتاً شبانه است و مانع خواب راحت می‌شود.
۵. آرتروز شانه یا ساییدگی مفصل
در افراد میانسال و سالمند، ساییدگی مفصل شانه یا آرتروز باعث التهاب و خشکی مفصل می‌شود. معمولاً درد هنگام استراحت و شب‌ها بیشتر احساس می‌شود.
۶. وضعیت نامناسب بدن و خوابیدن اشتباه
افرادی که طول روز پشت میز می‌نشینند یا گردن و شانه‌های خمیده دارند، بیشتر در معرض درد شبانه هستند. همچنین خوابیدن به شکم یا روی شانه دردناک باعث فشار اضافی و التهاب می‌شود.
چگونه می‌توان از درد شانه در خواب جلوگیری کرد؟
۱. اصلاح وضعیت خواب
بهترین وضعیت خواب برای افرادی که از درد شانه رنج می‌برند، خوابیدن به پشت است. در این حالت فشار روی مفصل شانه کاهش می‌یابد.
اگر عادت دارید به پهلو بخوابید، روی شانه سالم بخوابید و بین بازوها بالش نرمی قرار دهید تا شانه آسیب‌دیده در موقعیت طبیعی بماند.
همچنین از بالش مناسب با ارتفاع متوسط استفاده کنید تا گردن و ستون فقرات در یک راستا باشند.
۲. استفاده از کمپرس سرد یا گرم
- در دردهای حاد (التهاب یا تورم تازه)، کمپرس سرد به‌مدت ۱۵ دقیقه می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
- در دردهای مزمن یا شانه یخ‌زده، کمپرس گرم به آرام شدن عضلات و بهبود گردش خون کمک می‌کند.
۳. تمرینات ساده فیزیوتراپی
حرکات کششی و تقویتی ملایم نقش کلیدی در بهبود درد شانه دارند. برخی تمرینات مؤثر عبارت‌اند از:
- حرکت پاندولی: دست سالم را روی میز گذاشته و کمی به جلو خم شوید و دست اسیب دیده به صورت اویزان قرار بگیرد ،با حرکت تنه به سمت جلو و عقب اجازه دهید دست با وزن خودش در هوا حرکت کند.
- چرخش ملایم شانه: در حالی که ایستاده‌اید، بازوها را در دایره‌های کوچک بچرخانید.
- فشردن تیغه‌های شانه: در حالت نشسته یا ایستاده و یا خوابیده تیغه‌های شانه(کتف ها) را به هم نزدیک کنید و ۵ ثانیه نگه دارید.
انجام این تمرین‌ها قبل از خواب یا صبح هنگام بیدار شدن، باعث کاهش سفتی و بهبود عملکرد مفصل می‌شود.
۴. اصلاح عادات روزانه
- از برداشتن اجسام سنگین یا انجام حرکات تکراری بالای سر خودداری کنید.
- در طول روز استراحت‌های کوتاه داشته باشید و حرکات کششی انجام دهید.
- وضعیت نشستن و کار با کامپیوتر را اصلاح کنید؛ شانه‌ها را ریلکس نگه دارید و گردن را خم نکنید.
نقش فیزیوتراپی در درمان درد شانه شبانه
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین و کم‌عارضه‌ترین روش‌های درمان درد شانه است. فیزیوتراپیست با ارزیابی دقیق علت درد، برنامه‌ای اختصاصی برای هر فرد طراحی می‌کند که معمولاً شامل موارد زیر است:
- درمان دستی (Manual Therapy): تکنیک‌های خاصی برای کاهش سفتی مفصل و افزایش دامنه حرکتی.
- تمرینات تقویتی و کششی: جهت تقویت عضلات روتیتور کاف و تثبیت مفصل.
- الکتروتراپی و اولتراسوند: برای کاهش التهاب و تسریع ترمیم بافت‌ها.
- لیزر تراپی :افزایش خونرسانی و کمک به ترمیم.
- آموزش وضعیت صحیح بدن و خوابیدن: برای جلوگیری از بازگشت درد در آینده.
در بسیاری از موارد، بیماران پس از چند جلسه فیزیوتراپی، کاهش قابل‌توجهی در درد شبانه و بهبود کیفیت خواب تجربه می‌کنند.
چه زمانی باید به فیزیوتراپیست مراجعه کنیم؟
اگر درد شانه بیش از دو هفته ادامه دارد، با فعالیت یا خواب بدتر می‌شود، یا حرکت بازو را محدود کرده است، بهتر است با فیزیوتراپیست مشورت کنید.
همچنین اگر احساس ضعف، بی‌حسی یا درد تیرکشنده به بازو دارید، احتمال وجود آسیب تاندونی یا عصبی وجود دارد و نیاز به بررسی تخصصی دارید.
جمع‌بندی
درد شانه در خواب مشکلی رایج اما قابل درمان است. بیشتر اوقات این درد ناشی از التهاب، وضعیت خواب نامناسب یا ضعف عضلات شانه است. با اصلاح حالت خواب، انجام تمرین‌های مناسب و مراجعه به فیزیوتراپی، می‌توان خواب راحت و بدون درد را تجربه کرد.
اگر شما یا یکی از اطرافیانتان از درد شانه شبانه رنج می‌برید، بهتر است هرچه زودتر به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه کنید تا علت دقیق بررسی و درمان مناسب آغاز شود.
درمان زودهنگام نه‌تنها از مزمن‌شدن درد جلوگیری می‌کند، بلکه کیفیت خواب و زندگی را نیز به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد.
اگر شما هم درد شانه را موقع خواب احساس می کنید با شماره های زیر تماس بگیرید و مشاوره رایگان بگیرید.
09377822875
09353609044