آرتروز انگشت پا

 علائم، انگشت شایع، درمان و تمرینات فیزیوتراپی

آرتروز انگشت پا یکی از مشکلات رایج مفصلی است که می‌تواند زندگی روزمره‌ی بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری باعث التهاب، سفتی و درد در مفاصل انگشتان پا می‌شود و به‌خصوص در میان افراد میانسال و سالمند شایع‌تر است. شناخت علائم، عوامل تشدیدکننده و راه‌های درمان آرتروز انگشت پا نقش مهمی در کنترل و بهبود کیفیت زندگی دارد.

آرتروز انگشت پا بیشتر کدام انگشت را درگیر می‌کند؟

شایع‌ترین مفصلی که درگیر آرتروز می‌شود، مفصل شست پا یا همان مفصل متاتارسوفالانژیال اول است. این مفصل نقش کلیدی در راه رفتن، ایستادن و تعادل دارد. به همین دلیل، آرتروز در شست پا می‌تواند موجب اختلال در حرکت و حتی درد شدید هنگام راه رفتن شود.

این نوع خاص از آرتروز که شست پا را درگیر می‌کند، به نام هالوکس ریجیدوس (Hallux Rigidus) شناخته می‌شود. در این حالت، شست پا سفت و خشک شده و حرکت دادن آن محدود می‌شود. در مراحل پیشرفته، ممکن است فرد نتواند شست را خم یا راست کند.

علائم آرتروز انگشت پا

علائم آرتروز انگشت پا ممکن است به‌تدریج بروز پیدا کند و در ابتدا با درد خفیف یا سفتی مفصل شروع شود. اما با پیشرفت بیماری، نشانه‌ها شدیدتر می‌شوند. رایج‌ترین علائم عبارتند از:

• درد مفصل هنگام راه رفتن یا ایستادن طولانی
• سفتی یا خشکی مفصل به‌خصوص صبح‌ها یا بعد از استراحت
• تورم یا التهاب اطراف انگشت درگیر
• احساس تق تق یا صدا دادن مفصل هنگام حرکت
• ایجاد برجستگی یا خار استخوانی روی مفصل
• کاهش دامنه حرکت مفصل (به‌ویژه در شست پا)

اگر این علائم نادیده گرفته شوند، می‌توانند منجر به تغییر فرم انگشت، ناتوانی حرکتی و درد مزمن شوند و در صورت پیشرفت شدید برای فرد  جراحی لازم شود.

علت آرتروز انگشت پا چیست؟

دلایل بروز آرتروز در انگشتان پا می‌تواند متعدد باشد، از جمله:

• افزایش سن (تحلیل رفتن غضروف مفاصل با افزایش سن)
• کفش نا مناسب و تنگ ،یا استفاده از کفش پاشنه بلند
• سابقه آسیب یا شکستگی در انگشتان پا
• فشار بیش از حد به پا به‌ویژه در ورزشکاران
• اختلالات ساختاری پا مانند صافی کف پا یا انحراف انگشت شست (هالوکس والگوس)
• چاقی و افزایش وزن
• عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی آرتروز

درمان آرتروز انگشت پا

درمان آرتروز انگشت پا با هدف کاهش درد، بهبود حرکت مفصل و پیشگیری از پیشرفت بیماری انجام می‌شود. روش‌های درمانی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

درمان‌های غیرجراحی

1. استفاده از کفش مناسب

کفش‌هایی با پنجه پهن، کفی نرم و پاشنه کوتاه می‌توانند فشار روی مفصل را کاهش دهند.

کفش شما باید به صورتی باشد که شما به راحتی بتوانید انگشتان خود را زمانیکه کفش دارید حرکت دهید.

2. داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش درد و التهاب.

3. استفاده از یخ یا گرما

کمپرس یخ برای کاهش التهاب و کمپرس گرم برای کاهش خشکی مفصل مفید است.

4. فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی

تمرینات خاصی برای افزایش دامنه حرکت، تقویت عضلات و کاهش درد توصیه می‌شود (در ادامه توضیح داده شده است).

5. موبیلیزیشن مفصل توسط فیزیوتراپیست

شامل یک سری حرکات در جهت بهبود حرکت مفصل است که فیزیوتراپیست با دست برای شما انجام می دهد و بسیار کمک کننده است .

6. تزریق کورتیزون

در موارد درد شدید، پزشک ممکن است تزریق استروئید به مفصل را تجویز کند.

درمان جراحی

در موارد پیشرفته که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشد، ممکن است جراحی‌هایی مانند خشک‌کردن مفصل  یا تعویض مفصل پیشنهاد شود.

فیزیوتراپی و تمرینات مخصوص آرتروز انگشت پا

فیزیوتراپی نقش مهمی در کنترل آرتروز دارد. تمرینات زیر می‌توانند به کاهش درد، افزایش انعطاف‌پذیری مفصل و پیشگیری از خشک شدن آن کمک کنند:

۱. تمرین کشش شست پا

با استفاده از یک دست، شست پا را به‌آرامی به بالا و پایین بکشید و ۱۰ ثانیه نگه دارید. این تمرین به کاهش سفتی کمک می‌کند.

۲. تمرین حوله‌ای

یک حوله را روی زمین پهن کنید. با انگشتان پا آن را جمع کنید و رها کنید. این تمرین به تقویت عضلات کف پا کمک می‌کند.

۳. غلتاندن توپ

یک توپ کوچک مانند توپ تنیس را زیر پا قرار داده و آن را به‌آرامی عقب و جلو ببرید. این تمرین باعث ماساژ و تحریک گردش خون می‌شود.

۴. تمرین بلند  کردن انگشتان

روی یک صندلی بنشینید. سعی کنید فقط شست پا را از زمین بلند کرده و نگه دارید، بدون اینکه سایر انگشتان حرکت کنند. سپس برعکس. این تمرین برای افزایش کنترل و تقویت عضلات مفید است.

نکته: تمرینات باید روزانه و با حوصله انجام شوند. در صورت احساس درد شدید، تمرین را متوقف کرده و با فیزیوتراپیست مشورت کنید.

۵.تمرین باز کردن انگشتان

سعی کنید انگشتان را از هم باز کنید و ۵ ثانیه نگه دارید ،حرکت رو ۲۰ مرتبه تکرار کنید

نتیجه‌

آرتروز انگشت پا، به‌خصوص در مفصل شست، یک بیماری شایع و دردناک است که در صورت عدم درمان، می‌تواند عملکرد طبیعی پا را مختل کند. تشخیص زودهنگام، استفاده از کفش مناسب، تمرینات فیزیوتراپی و مراقبت‌های خانگی نقش مهمی در کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارند.

در موارد شدید، مشاوره با متخصص فیزیوتراپی و بررسی گزینه‌های جراحی ضروری است.

کلینیک فیزیوتراپی در شرق تهران ، محدوده ی میدان رسالت، می باشد.

حسن بسیار خوب کلینیک ما طرف قرارداد بودن با بیمه ها می باشد که می تواند از نظر هزینه کمک زیادی به شما می کند.

بیمه های طرف قرارداد فیزیوتراپی مدنی:

• طرف قرارداد تامین اجتماعی
• طرف قرارداد خدمات درمانی
• طرف قرارداد نیروهای مسلح
• طرف قرارداد بانک سپه
• طرف قرارداد بانک ملت
• طرف قرارداد شهرداری