سندرم پلیکا، یکی از آسیب های شایع زانو است.
در دوران جنینی، زانو توسط تیغه هایی از غشاء سینویال به سه حفره تقسیم می شود. این تیغه ها تا چهار ماهگی وجود داشته و بعد از آن حذف می شوند. در 20-60% از موارد چین سینویال در قسمت فوقانی – داخلی پتا باقی مانده که آن را پلیکا می نامند.
پلیکا در شرایط طبیعی ، صورتی رنگ، نازک و انعطاف پذیر است.
در مواردی ممکن است پلیکا ملتهب و ضخیم شده و به دنبال آن درد در قسمت قدامی – داخلی احساس شود.
علایم سندرم پلیکا
علایم سندرم پلیکا در مواردی شبیه به ضایعات مینیسک ومفسل پتلو فمورال است. از جمله ی این علایم را موارد زیر است:
_ درد در قسمت قدامی – داخلی زانو.
_ درد به صورت متناوب وجود داشته و با فعالیت هایی مثل پایین آمدن از پله افزایش می یابد.
_ صدا دادن زانو هنگام خم کردن آن به دلیل زخیم شدن پلیکا.
_ حساس شدن زانو نسبت به لمس
_ در مواردی فقل شدن زانو.
_ در مواردی تورم زانو.
علل سندرم پلیکا
این عارضه بیشتر در ورزشکاران، به خصوص ورزشکاران ورزش های پرشی دیده می شود. از علل احتمالی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
_ التهاب مزمن زانو.
_ ضربه های مستقیم به زانوی خم شده.
_ بافت های اسکار به جا مانده از جراحی های قبلی.
_فعالیت های تکراری و پر فشار برای زانو .
درمان سندرم پلیکا
در موارد ابتدایی و غیر مزمن سندرم پلیکا پزشک به بیمار استراحت و ترک فعالیت هایی که به زانو فشار وارد می کند، مانند بالا و پایین رفتن از پله، دوچرخه سواردی، پریدن و دویدن، را پیشنهاد می کند.
ترک فعالیت هایی که موجب درد در ناحیه زانو می شوند، همراه با درمانهای غیر جراحی محافظه کارانه می تواند در بسیاری از موارد طی مدت زمان محدودی به بهبودی بیمار منجر شود.
فیزیوتراپی سندرم پلیکا
درمان کانسرواتیو
، در 60% از بیمارن مبتلا به سندرم پلیکا نتیجه ی مطلوب خواهد داشت.
این روش شامل استفاده از تکنیک ها توانبخشی مکانیزم اکستانسوری است.
همچنین در این روش از ماساژ یخ در محل آسیب دیده نیز استفاده می شود.
استرچ عضلات همسترینگ ، کوادری سپس و گاستروکنیموس به منظور کاهش گیرافتادگی پلیکا و فشردگی پتلا نیز یکی از موارد بسیار مفید در روند درمان است.
تمرینات افزایش انعطاف پذیری عضله ی کوادری سپس کاهش احتمال گیر افتادگی پلیکا و فشردگی پتلا نیز یک فرایند بسیار مهم در روند این درمان است.
همچنین انجام تمرینات تقویتی به صورت استاتیک برای عضلات اطراف زانو بخشی از درمان کانسرواتیو است.
پیشنهاد می شود در مواردی که با علایم سندرم پلیکا رو به رو شدید تحت نظارت یک پزشک و فیزیوتراپیست متخصص قرار بگیرید و در انجام فعالیت های ورزشی و هر گونه اقدامی که برای شما تجویز می شود همکاری لازم را داشته باشید.
اولتراسوند
اولتراسوند تراپی و ماساژ تراپی نیز می‌تواند برای تسکین التهاب پلیکا انجام شود.
گاهی در درمان این عارضه از تکنیک یونتوفورزیس نیز استفاده می‌شود که از جریان الکتریکی خفیفی برای هدایت اثر داروهای ضدالتهابی به نواحی دردناک استفاده می‌کند. این شیوه‌ی درمانی معمولاً برای افرادی که قادر به تحمل روش‌های تزریقی نیستند، بسیار مؤثر خواهد بود.
ماساژ یخ
کیسه یخ یا ماساژ یخ می‌تواند به کاهش التهاب و تورم در ناحیه پلیکا کمک کند و ممکن است توسط پزشک یا فیزیوتراپیست توصیه شود.
ماساژ یخ روشی آسان و مؤثر است که می توان در منزل نیز انجام داد.
به راحتی آب را در لیوان کاغذی منجمد کنید. در زمان نیاز لبه بالایی لیوان را پاره کنید و یخ را خارج کنید، و به مدت سه تا چهار دقیقه، یخ را بر روی ناحیه دارای درد استعمال کنید تا آن قسمت بی‌حس شود.
این یک روش راحت برای کنترل درد و عوارض ناشی از سندرم پلیکا است.
جراحی سندرم پلیکا
در صورت به نتیجه نرسیدن درمان کانسرواتیو، فیبروز با غضروفی شدن پلیکا، جراحی ضرورت پیدا می کند.
جراحی شامل برداشتن پلیکا با استفاده از آرتروسکوپی است.
روش های پیشگیری از سندرم پلیکا
سندرم پلیکا، در اغلب موارد همزمان با سایر بیماری های زانو رخ می دهد ، از این رو ضروری است که برای جلوگیری از ابتلا به سایر آسیب های زانو نیز اقدامات لازم صورت گیرد. این اقدامات شامل حفظ هماهنگی طبیعی مفصل زانو، قدرت و انعطاف پذیری کافی در عضلات اطراف مفصل زانو و دیگر اعضای اندام تحتانی است. استفاده از کفش مناسب نیزبا حمایت از بیومکانیک پا به بهبود و کنترل آسیبهای زانو، از جمله سندروم پلیکا کمک می‌کند. همچنین ، داشتن وزن متناسب در بسیاری از موارد، در فشار وارد شده بر مفاصل اندام تحتانی نقش داشته باشد.