درد سیاتیک یا همان رادیکولوپاتی کمر، دری است که در راستا عصب سیاتیک شما ایجاد می‌شود. درد سیاتیک از بخش عقب لگن خاصره تا عقب ران پا ها است. عصب سیاتیک با اهمیت‌ترین عصب در بخش پا هست. این عصب بزرگترین عصب بدن است. معمولا درد های سیاتیکی از کم آغاز می‌شود و رفته رفته به درد های سخت‌تر و مزمن‌تری تبدیل می‌شوند.
علت درد سیاتیک
علت درد سیاتیک به این است که به عصب سیاتیک فشار وارد می‌شود یا به قسمت کمر ضربه وارد شده است. با این تعریف مشخص می‌شود که در حقیقت سیاتیک نشانه‌ای از مشکل دیگری است که در ناحیه آسیب دیده ایجاد شده است!
۱. لغزندگی یا بیرون زدگی دیسک کمر
درد عصب سیاتیک زمانی ایجاد می‌شود که بر روی آن فشار وارد شود. یکی از شایع‌ترین دلایل این امر، لغزندگی یا بیرون زدگی دیسک کمر می‌باشد. به طور خلاصه دیسک کمر شبیه یک دنات است. زمانی که کرم دنات به بیرون راه پیدا کند، درد بوجود می‌آید. پاره شدن دیسک می‌تواند بر اثر یکی از دو علت فشار تدریجی یا ضربه ناگهانی بوجود بیاید. هرچند امکان وارد شدن فشار به عصب سیاتیک بدون پارگی هم وجود دارد.
۲. گرفتگی ماهیچه های لگن
با اینکه رایج‌ترین دلیل گرفتن عصب سیاتیک دیسک کمر است اما گرفتگی ماهیچه های لگن، بویژه عضله پیرفورمیس هم امکان فشار آوردن بر روی عصب سیاتیک را دارد.
دیگر عوامل درد سیاتیک
هر عاملی که موجب کشیده شدن و فشار بر روی شکم شود، امکان درگیر شدن سیاتیک را بیشتر می‌کند مانند درد عصب سیاتیک در زمان بارداری و همچنین چاقی. سایر علل درد سیاتیک که شیوع کمتری دارند از این قرار است:
علایم سیاتیک
سیاتیک می‌تواند با یک یا چند عدد از علائم زیر وجود داشته باشد. بعضی از علایم از برخی دیگر شدیدتر هستند! علایم سیاتیک از این قرار است:
درد
درد سیاتیک در حالت معمولی مانند سوزش یا تیر کشیدن دارد که از قسمت پایین کمر آغاز می‌شود.
لازم به ذکر است که سیاتیک معمولا فقط یک پارا تحت تاثیر می‌گذارد که ممکن است به حالت سنگینی در پای آسیب دیده بروز یابد.
بی حسی
سیاتیک امکان دارد با علامت بی‌حسی پشت پا بروز کند.
ضعف در پاها
حس سنگینی در پا این امکان را فراهم می‌کند که بلند کردن پا از زمین دشوار شود. البته این علامت را بیماران آتروفی عضلانی هم احساس می‌کنند.
اختلالات خواب
یکی از اثرات درد در کمر یا پا افزایش مقدار دراز کشیدن است که اختلال خواب را در پی دارد.
امکان ابتلا به دیسک بدون هیچ دلیلی هم وجود دارد
که برای حل این چالش باید به متخصص مراجعه کرد
راه تشخیص درد سیاتیک
- معاینه : پزشک ماهیچه ها را از جهت قدرت و انعطاف معاینه می‌کند.
- عکس برداری :با توجه به اینکه امکان دارد بیمار دچار دیسک شده باشد اما علامتی نداشته باشد، از روش عکس برداری در تشخیص درد سیاتیک استفاده می‌شود.
روش های عکس برداری برای شناخت درد دیسک
- ام آر آی (MRI) : در یک میدان مغناطیسی، از امواج رادیویی برای تهیه تصویر دقیق از کمر برای تشخیص دیسک های برآمده استفاده می‌شود
- رادیولوژی اشعه ایکس : با این کار رشد بیش از حد استخوانی یا زایده های استخوانی که منجر به فشار به رشته های عصب می‌شوند شناسایی می‌شوند
- سیتی اسکن (CT scan) : قبل از تهیه عکس اب تزریق ماده رنگی به مراجعه کننده، دقت تصویر افزایش می‌یابد. از سی تی اسکن برای بررسی ساختار ستون فقرات استفاده می شود.
- الکترومیوگرافی (Electromyography) : متخصصان در این روش با اندازه‌گیری مقدار پالس های الکتریکی تولید شده بوسیله عصب ها و پاسخ ماهیچه ها از فشردگی رشته های عصبی آگاه می‌شوند. فشردگی رشته های عصبی به دلیل دیسک کمر و یا باریک شدن کانال ستون فقرات خواهد بود.
درمان سیاتیک
روش‌های گوناگون بسیاری برای درمان کمر درد سیاتیک وجود دارد که با بهره‌گیری از آنها می‌توان درد ناشی از فشرده شدن ریشه‌های عصبی را تسکین داد. معمولاً به بیماران توصیه می‌شود تا در کنار یکی از درمان سیاتیک کمر اشاره شده یات لفیقی از چند مورد از آنها تمرین‌ها و حرکت‌های مخصوص سیاتیک را نیز انجام دهند.
کاهش درد سیاتیک با کمپرس سرد یا گرم
در مرحله‌ی اولیه‌ی سیاتیک و برای تسکین و درمان درد سیاتیک حاد می‌توان کمپرس‌های سرد و یا گرم را به راحتی از داروخانه تهیه کرد. از کمپرس (گرم یا سرد) معمولاً هر دو ساعت یک‌بار به مدت بیست دقیقه استفاده می‌شود. بسیاری از بیماران در ابتدا از کمپرس سرد استفاده می‌کنند، بااین حال برخی نیز کمپرس گرم را برای تسکن درد مؤثرتر می‌دانند. از این دو می‌توان به تناوب استفاده کرد.
درمان درد سیاتیک با دارو
مصرف مسکن‌های تجویزی یا آزاد به آرام شدن درد کمک می‌کند. داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب (مانند ایبوپروفن، ناپروکسین یا بازدارنده‌های COX-2) یا استروئیدهای خوراکی التهاب، یعنی عامل مؤثر در بروز درد سیاتیک، را کاهش می‌دهند.
درمان سیاتیک با تمرین درمانی فیزیوتراپی
تمرین‌های فیزیوتراپی، شامل حرکت‌های اصلاحی تقویتی، کششی و ایروبیک (هوازی)، مؤلفه اصلی تقریباً تمامی برنامه‌های درمان سیاتیک به شمار می‌رود. چنانچه بیمار برنامه منظم تمرین‌های کششی، تقویتی و ایروبیک ملایم را به درستی پی‌گیری کند، سریع‌تر از درد سیاتیک رهایی خواهد یافت و احتمال عود درد در آینده نیز کمتر خواهد شد.
تمرین‌های تقویتی درد پایین کمر
تمرین‌های بسیاری به درمان سیاتیک و تقویت ستون فقرات و عضله‌های حمایت کننده آن، رباط‌ها و تاندون‌ها کمک می‌کند. اکثر این تمرین‌ها علاوه بر کمر بر عضله‌های شکم، باسن و مفصل ران نیز متمرکز می‌شود. از آنجایی که این عضله‌ها از ستون فقرات حمایت می‌کنند، آن را در یک راستا نگه می‌دارند و احتمال آسیب یا صدمه دیدنشان حین انجام حرکت‌های کششی یا چرخشی را کاهش می‌دهند، قوی‌تر شدن تمام این عضله‌ها تسکین درد را به دنبال خواهد داشت.
تمرین‌های کششی
تمرین‌های کششی که نقش مهمی در تسکین درد سیاتیک دارند، به گونه‌ای طراحی شدهاند تا عضله‌هایی را هدف قرار دهند که سفتی و انعطاف‌ناپذیر بودنشان موجب درد می‌شود. کشش عضله همسترینگ معمولاً همواره بخش مهمی از برنامه تمرینی سیاتیک به شمار می‌رود.درمان دستی (کایروپراکتیک) درمان درد پایین کمر علت درد سیاتیک دستی تنظیم ستون فقرات صرفاً باید توسط متخصص آموزش دیده و مجربی (مانند متخصصین کایروپراکتیک، استئوپاتی یا فیزیوتراپی) انجام شود. در این روش بر تنظیم و هم راستا کردن مهره‌های ستون فقرات تمرکز می‌شود که حصول آن به نوبه خود در درمان عارضه‌های اصلی مسبب درد سیاتیک مؤثر خواهد بود.
ماساژ درمانی
کارآمدی گونه‌های خاصی از ماساژ درمانی به اثبات رسیده است. افزایش جریان خون، شل کردن عضلات و ترشح اندورفین (مسکن طبیعی بدن) از مزایای بهره‌گیری از ماساژ در درمان کمر درد و درد عصب سیاتیک کمر به شمار می‌آید.
طب سوزنی
در این روش سوزن‌هایی به باریکی تار مو در نزدیکی ناحیه درد وارد پوست می‌شود. بیمار معمولاً هنگام طب سوزنی هیچ دردی حس نمی‌کند. سازمان غذا و داروی امریکا طب سوزنی را به عنوان روشی برای تسکین درد تأیید کرده است و مؤسسه ملی سلامت نیز طب سوزنی را برای تسکین دردهای پشت بدن، از جمله سیاتیک، مؤثر دانسته است.
خداروشکر با افزایش توانایی بشر امکان درمان دیسک بوجود آمده است. برای درمان سیاتیک حتما به متخصص مراجعه فرمایید.
کلینیک فیزیوتراپی مدنی آمادگی کمک به شما را دارد. جهت مشاوره رایگان با شماره 02177457792 تماس حاصل فرمایید.