علل پارگی تاندون‌های شانه و راه‌های پیشگیری از آن

 

مقدمه

تاندون‌های شانه نقش مهمی در حرکت و ثبات مفصل شانه ایفا می‌کنند. پارگی این تاندون‌ها، که اغلب در تاندون‌های روتاتور کاف (Rotator Cuff) رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به درد شدید، کاهش دامنه حرکتی و ضعف در بازو شود. این مشکل معمولاً به دلیل عوامل مختلفی از جمله افزایش سن، استفاده بیش از حد، آسیب‌های ناگهانی و بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شود. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین علل پارگی تاندون‌های شانه، روش‌های تشخیص و راه‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم.

ساختار (آناتومی) تاندون‌های شانه

شانه یکی از متحرک‌ترین مفاصل بدن است که شامل چندین تاندون و عضله برای حرکت‌های پیچیده بازو می‌باشد. روتاتور کاف شامل چهار عضله و تاندون اصلی است:

1. سوپراسپیناتوس (Supraspinatus)
2. اینفراسپیناتوس (Infraspinatus)
3. ترس مینور (Teres Minor)
4. ساب اسکاپولاریس (Subscapularis)

این تاندون‌ها با همکاری یکدیگر، شانه را در جای خود نگه می‌دارند(ثبات دهنده) و به حرکات چرخشی و بالابردن بازو کمک می‌کنند. آسیب یا پارگی هر یک از این تاندون‌ها باعث مشکلات عملکردی در شانه می‌شود.

شایع‌ترین پارگی عضله در ناحیه شانه مربوط به عضله سوپراسپیناتوس (Supraspinatus) است.

 

 

این عضله یکی از چهار عضله‌ی روتاتور کاف (Rotator Cuff) است و نقش اصلی‌اش در بالا بردن بازو از پهلو (abduction) و پایداری مفصل شانه است. به دلیل موقعیت آن در بالا و جلوی شانه و همچنین فشار مداوم در حرکات روزمره یا ورزشی، بیشتر از سایر عضلات این گروه مستعد پارگی یا آسیب‌ دیدگی است.

علائم پارگی عضله سوپراسپیناتوس می‌تونن بسته به شدت پارگی (جزئی یا کامل) متفاوت باشند، ولی شایع‌ترین علائم  این موارد هستند:

علائم پارگی سوپراسپیناتوس:

1. درد در شانه:

• درد در قسمت جلویی یا خارجی شانه، به‌ویژه هنگام بالا بردن دست یا بلند کردن اشیاء.
• ممکنه در حالت استراحت هم درد وجود داشته باشه، به‌خصوص هنگام خوابیدن روی شانه آسیب‌دیده.

2. ضعف عضلانی:

• به‌خصوص هنگام بالا آوردن بازو از پهلو (Abduction) یا چرخاندن آن.
• احساس اینکه شانه “قدرت سابق” رو نداره.

3. محدودیت حرکتی:

• کاهش دامنه حرکتی، مخصوصاً بالا بردن دست یا بردن آن به پشت سر یا پشت کمر.

4. صدا دادن یا احساس گیر کردن:

• ممکنه هنگام حرکت شانه، صدای کلیک یا حس “گیر افتادن” حس بشه.

5. درد شبانه و اختلال در خواب:

• یکی از نشانه‌های مهمه. مخصوصاً وقتی روی شانه آسیب‌دیده بخوابی.

اگر پارگی شدید باشه (مثلاً کامل)، ممکنه فرد نتونه بازوشو بالا بیاره، حتی با کمک دست دیگه

علل اصلی پارگی تاندون‌های شانه

1. افزایش سن و فرسایش طبیعی

یکی از شایع‌ترین علل پارگی تاندون‌های شانه، افزایش سن است. با بالا رفتن سن، تاندون‌ها ضعیف‌تر شده و مستعد پارگی می‌شوند. افراد بالای ۴۰ سال بیشتر در معرض این مشکل هستند، زیرا گردش خون در این ناحیه کاهش یافته و توانایی بدن برای ترمیم آسیب‌ها کاهش پیدا می‌کند.

 

2. استفاده بیش از حد و حرکات تکراری

افرادی که شغل یا فعالیت‌های ورزشی آن‌ها شامل حرکات تکراری شانه است، بیشتر در معرض پارگی تاندون‌های شانه قرار دارند. ورزشکارانی مانند وزنه‌برداران، بازیکنان تنیس، بیسبال و شناگران، و همچنین افرادی که کارهای سنگین مانند نقاشی ساختمان یا کارهای صنعتی انجام می‌دهند، با خطر فرسایش تدریجی این تاندون‌ها مواجه هستند.

3. آسیب‌های ناگهانی و ضربه‌های مستقیم

سقوط بر روی شانه، تصادفات رانندگی و برخوردهای ناگهانی در ورزش‌های پرتماس (مانند فوتبال و بسکتبال) می‌توانند باعث پارگی حاد تاندون‌های شانه شوند. در این موارد، پارگی معمولاً با درد شدید، تورم و ناتوانی در حرکت دادن بازو همراه است.

4. اختلالات ساختاری و ناهنجاری‌های استخوانی

برخی افراد به دلیل ساختار خاص استخوانی خود، بیشتر مستعد پارگی تاندون‌های شانه هستند. به‌عنوان مثال، استخوان آکرومیون (یکی از استخوان‌های ناحیه شانه) در برخی افراد دارای انحنای غیرعادی است که باعث ساییدگی و تحریک مداوم تاندون‌های روتاتور کاف می‌شود.

5. کمبود جریان خون در ناحیه شانه

جریان خون ناکافی در برخی قسمت‌های تاندون‌های روتاتور کاف، به‌ویژه با افزایش سن، می‌تواند روند ترمیم طبیعی بدن را مختل کرده و باعث افزایش خطر پارگی شود.

6. بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط التهابی

بیماری‌هایی مانند دیابت، آرتریت روماتوئید و برخی اختلالات التهابی می‌توانند باعث ضعف بافت‌های همبند، از جمله تاندون‌ها، شوند و خطر پارگی آن‌ها را افزایش دهند.

7. عوامل ژنتیکی

مطالعات نشان داده‌اند که برخی افراد به دلیل سابقه خانوادگی، بیشتر در معرض مشکلات مربوط به پارگی تاندون‌های شانه هستند. ژنتیک می‌تواند بر استحکام و انعطاف‌پذیری تاندون‌ها تأثیر بگذارد.

8. پوسچر بد بدن

افرادی شانه های به اصطلاح گرد شده دارند و حالت قوز کردن دارند ،تاندون ها را در وضعیت تحت فشار قرار میدهند که به مرور زمان میتواند به تاندون ها اسیب بزند.

علائم پارگی تاندون‌های شانه

پارگی تاندون‌های شانه بسته به شدت آن ممکن است علائم مختلفی داشته باشد:

• درد مداوم در شانه، به‌ویژه هنگام شب
• ضعف در بازو و کاهش قدرت در حرکات بالابردن و چرخاندن شانه
• احساس تق‌تق یا صدای غیرطبیعی هنگام حرکت دادن شانه
• کاهش دامنه حرکتی و ناتوانی در بالا بردن بازو
• در موارد شدید، ناتوانی کامل در حرکت دادن شانه

تشخیص پارگی تاندون‌های شانه

پزشکان معمولاً برای تشخیص این مشکل از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:

• معاینه فیزیکی: بررسی دامنه حرکتی و قدرت شانه با گرفتن تست های مخصوص
• تصویربرداری اشعه ایکس: برای بررسی مشکلات استخوانی
• MRI یا سونوگرافی: برای مشاهده میزان پارگی و آسیب‌های وارده به تاندون‌ها

 

روش‌های درمان پارگی تاندون‌های شانه

1. درمان‌های غیرجراحی

در موارد خفیف تا متوسط، معمولاً درمان‌های غیرجراحی توصیه می‌شوند:

• استراحت و کاهش فعالیت‌های تحریک‌کننده شانه
• استفاده از یخ برای کاهش التهاب و درد
• داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
• فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف شانه و افزایش دامنه حرکتی
• تزریق استروئید برای کاهش التهاب در موارد شدیدتر

2. درمان جراحی

اگر پارگی شدید باشد یا به درمان‌های غیرجراحی پاسخ ندهد، ممکن است جراحی لازم باشد. روش‌های جراحی شامل:

• ترمیم آرتروسکوپیک: یک جراحی کم‌تهاجمی برای دوختن تاندون پاره‌شده
• ترمیم باز: در موارد شدید که نیاز به ترمیم گسترده‌تر وجود دارد
• تعویض مفصل شانه: در موارد پیشرفته که شانه به شدت آسیب دیده است

راه‌های پیشگیری از پارگی تاندون‌های شانه

• گرم کردن و انجام حرکات کششی قبل از ورزش یا فعالیت‌های سنگین
• تقویت عضلات شانه و روتاتور کاف با تمرینات مقاومتی
• اجتناب از حرکات تکراری و استراحت کافی بین فعالیت‌ها
• اصلاح وضعیت بدن هنگام کار با کامپیوتر یا انجام کارهای فیزیکی
• تغذیه مناسب برای حفظ سلامت تاندون‌ها، از جمله مصرف ویتامین C، ویتامین D و کلاژن

نتیجه‌گیری

پارگی تاندون‌های شانه یکی از مشکلات شایع در افراد مسن، ورزشکاران و کسانی است که فعالیت‌های تکراری انجام می‌دهند. شناخت علل این مشکل و رعایت نکات پیشگیرانه می‌تواند به کاهش خطر پارگی و حفظ عملکرد شانه کمک کند. در صورت بروز علائم، مراجعه سریع به پزشک و دریافت درمان مناسب از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری می‌کند.

کلینیک فیزیوتراپی شرق تهران ،محدوده ی میدان رسالت ،می باشد.

حسن بسیار خوب کلینیک ما طرف قرارداد بودن با بیمه ها می باشد که می تواند از نظر هزینه کمک زیادی به شما می کند.

بیمه های طرف قرارداد فیزیوتراپی مدنی:

طرف قرارداد تامین اجتماعی

طرف قرارداد خدمات درمانی

طرف قرارداد نیروهای مسلح

طرف قرارداد بانک سپه

طرف قرارداد بانک ملت

طرف قرارداد شهرداری

 لینک اینستاگرام